Перайсці да змесціва
Home » Што ўплывае на эфектыўнасць працэсу навучання дарослых. Памятка з пытаннямі

Што ўплывае на эфектыўнасць працэсу навучання дарослых. Памятка з пытаннямі

Даследчык адукацыі У-Д. Вэблер, прафесар Білефельдскага ўніверсітэта (Германія), распрацаваў мадэль педагагічнага ўзаемадзеяння. Ён вылучае шэсць складнікаў, якія ўплываюць на эфектыўнасць працэсу навучання:

  1. Мэты
  2. Змест
  3. Тыя, хто вучыцца
  4. Тыя, хто навучае
  5. Метады
  6. Рамачныя ўмовы

Пад мэтамі маюцца на ўвазе вынікі, якія павінны быць дасягнуты ў выніку навучання, пад зместам – тое, чаму мы навучаем (тэматыка, крытэрыі выбару зместу, яго структураванне, глыбіня). Калі мы гаворым пра тых, хто вучыцца (удзельнікі нашых праграм), то маем на ўвазе іх здольнасці і асаблівасці, індывідуальныя мэты і матывацыю). Калі гаворым пра тых, хто навучае, то таксама маем на ўвазе матывацыю, кампетэнтнасць у навучанні, уласны досвед вучэння, планавання і г.д.). Пад метадамі мы разумеем спосабы перадачы і засваенні новых ведаў і ўменняў. Пад рамачнымі ўмовамі – памяшканні, тэхнічныя сродкі, бюджэт часу, рэсурсы, неабходныя для арганізацыі навучання і т.д.

Ніжэй вы знойдзеце напамінак з прыкладамі пытанняў, якія варта задаваць адукатарам на этапе планавання адукацыйных праграм адносна кампанентаў мадэлі Вэблера:

Мэта (Для чаго?)

  • адна мэта ці некалькі? (дэкларуемыя і ўтоеныя, усведамленне матываў сябе і ўдзельнікаў)
  • якая мэта ўдзельнікаў? як яна адпавядае мэты трэнінгу?
  • ці ёсць адзінства мэты ў заказчыка, трэнера і ўдзельнікаў?
  • ці няма ў каго-небудзь з бакоў утоеных мэт?
  • ці рэалістычная мэта?
  • як ацэньваць дасягненне мэты? (канкрэтныя крытэры і паказчыкі)

Змест (Што?)

  • чаму абрана гэтая тэма (хто выбіраў, хто раней раскрываў, што аб тэме агульнавядома, а што новага)
  • наколькі трэнер валодае тэмай?
  • што вядома аб гэтым аўдыторыі?
  • рэйтынг тэм, размеркаванне тэм па чарговасці і па часе (колькі якой тэме трэба надаць)?
  • ці ёсць лагічная сувязь паміж блокамі?
  • якія інструменты лепш за ўсё адпавядаюць кожнай тэме
  • не асягнуць неабсяжнае (як звузіць тэму, што вынесці ў выдаленае навучанне і хатняе заданне)
  • каго з экспертаў можна прыцягнуць (да трэнінгу ці да падрыхтоўкі трэнера)?

Удзельнікі (Для каго?)

  • хто яны (адкуль прыехалі, чым займаюцца, узрост, які тэмперамент, паглядзець фота, ці працаваў я з імі раней, ці ёсць хтосьці, хто працаваў раней і раскажа мне, якія праблемы ў мяне могуць з імі ўзнікнуць (спазняецца, перфекцыяніста) , шмат каментуе) і як я буду з гэтым працаваць?
  • навошта прыйшлі?
  • што іх матывуе?
  • што ў іх агульнага і ў чым адрозненні?
  • узровень падрыхтоўкі і валодання тэмай і інструментамі (разрыў паміж удзельнікамі)
  • як яны змогуць прымяніць атрыманыя веды?
  • хто іх дэлегаваў на навучанне?
  • колькі іх і колькі аптымальна?
  • што я хачу перадаць ім усім і кожнаму з?
  • як яны будуць камунікаваць са мной?
  • як будзе наладжана камунікацыя паміж удзельнікамі?
  • ці няма ў мяне асабістых пераваг і як не даць ім перашкаджаць эфектыўнасці?
  • якія нормы і дамовы ў нас будуць дзейнічаць (гаворым на ты, выключаем тэлефоны, узяць з сабой кампутары)?

Адукатар/Трэнер (Хто?)

  • Хто я і чаму звярнуліся да мяне?
  • ці ёсць у мяне адпаведныя кампетэнцыі для правядзення дадзенага мерапрыемства? – што мне трэба асвоіць?
  • псіхалагічныя і педагагічныя якасці, як я ўзаемадзейнічаю з аўдыторыяй?
  • ці падабаецца мне праводзіць заняткі (і што менавіта падабаецца)?
  • навошта гэта мне?
  • ці будзе са мной працаваць партнёр, калегі, наколькі мы падыходзім адзін аднаму і ці можам спрацавацца? – колькі я каштую як трэнер?
  • колькі часу я патрачу на падрыхтоўку і прапрацоўку тэмы?

Метады і інструменты (Як?)

  • якія метады наогул існуюць?
  • якія з іх дарэчы выкарыстоўваць у трэнінгу? (якія падыходзяць удзельнікам, якія эфектыўныя для гэтай тэмы, ці адпавядаюць рамачным умовам, спрыяюць дасягненню мэты)
  • якімі з іх я ўпэўнена валодаю?
  • як ацэньваць эфектыўнасць метадаў у працэсе і ў выніку? (метад ацэнкі метаду)?
  • якія альтэрнатыўныя метады могуць быць выкарыстаны (гнуткасць)?
  • суадносіны часу і эфектыўнасці
  • чаму служыць кожны пэўны метад (асноўнай мэты трэнінгу, ці наладзіць камунікацыю, ці проста каб расслабіцца-перазагрузіцца)
  • ці не дыскрымінацыйныя метады?

Рамачныя ўмовы (Дзе і калі?)

  • памяшканне (мэбля, трансфармацыя прасторы, акустыка, святло, паветра)
  • лагістыка (прыезды, розніца ў часе, ежа)
  • ці адпавядае абстаноўка мэтам і ўдзельнікам?
  • якое абсталяванне мне трэба, тэхніка, хуткасць інтэрнэту
  • раздаткавыя матэрыялы
  • спытаць ва ўдзельнікаў, якія ўмовы ім патрэбныя (калі такая магчымасць ёсць)
  • данесці ўмовы, якія ёсць (дзе сядзець, да колькі працаваць)
  • Як праводзім вольны час і як гэта спрыяе/перашкаджае асноўнай мэце?